Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie, jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta, znalazł się w centrum dyskusji na temat jego przyszłości. Władze miasta, w tym prezydent Konrad Fijołek, a także szerokie grono instytucji kulturalnych i społecznych, zjednoczyły siły w apelu do Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, by trwale wpisać go do rejestru zabytków. To działanie ma na celu nie tylko jego ochronę przed rozbiórką, ale także umożliwienie niezbędnych prac konserwatorskich.
Niekwestionowana wartość artystyczna i historyczna
W opinii sygnatariuszy listu otwartego, pozytywna rekomendacja Rady Ochrony Zabytków potwierdza, że monument jest wybitnym dziełem sztuki pomnikowej. Powstał on na podstawie projektu autorstwa prof. Mariana Koniecznego, jednego z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy. O jego wartości artystycznej wielokrotnie wypowiadały się już takie gremia, jak Stowarzyszenie Architektów Polskich, Stowarzyszenie Polskich Artystów Plastyków czy Stowarzyszenie Historyków Sztuki.
Choć pomnik został wzniesiony z propagandowym mottem, to, jak podkreślono w liście, "walki rewolucyjne" nie były tym, czym chciała je widzieć niedemokratyczna władza. Historia, która stała się jego inspiracją, zawiera również wątki przedwojennego ruchu ludowego, do którego niedawno nawiązywał wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Monument jest więc świadkiem historii, a nie tylko symbolem minionego ustroju.
Symbol miasta i tożsamości mieszkańców
Po przeszło 50 latach istnienia, Pomnik Czynu Rewolucyjnego wpisał się na stałe w krajobraz Rzeszowa i stał się elementem lokalnej tożsamości. Badania wizerunku miasta, przeprowadzone przez Uniwersytet Rzeszowski w 2023 roku, wykazały, że jest to najbardziej rozpoznawalny symbol Rzeszowa. Co więcej, jak dowiódł sondaż opinii publicznej, zdecydowana większość mieszkańców sprzeciwia się jego zburzeniu. Dla nich monumentalne, laurowe liście z sylwetką Nike są charakterystycznym elementem miejskiego pejzażu, a nie symbolem totalitarnego reżimu. Na monumencie nie ma zresztą żadnych symboli komunistycznych.
Zagrożenie i perspektywy na przyszłość
Niestety, monument znajduje się obecnie w złym stanie technicznym i sanitarnym, co było już przedmiotem interwencji nadzoru budowlanego. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że obecny właściciel gruntu kwestionuje zasadność istnienia pomnika. Sygnatariusze listu obawiają się, że bez trwałej ochrony, monument będzie popadał w ruinę lub nawet dojdzie do jego rozbiórki.
Apel do Ministerstwa Kultury ma na celu nie tylko ocalenie go przed zniszczeniem, ale także umożliwienie przeprowadzenia niezbędnych prac restauracyjnych. Jak podkreślają wnioskodawcy, nie wyobrażają sobie panoramy miasta bez jego charakterystycznej sylwetki. List, podpisany przez prezydenta Rzeszowa, samorządowców, parlamentarzystkę oraz przedstawicieli kilkudziesięciu organizacji społecznych i kulturalnych, jest wyraźnym sygnałem, że miasto jest gotowe walczyć o swoje dziedzictwo dla przyszłych pokoleń.
List otwarty do minister kultury i dziedzictwa narodowego podpisali:
- Fundacja Rzeszowska Stowarzyszenie Ochrony Architektury Powojennej
- Zarząd Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie Miasta Rzeszowa
- Konrad Fijołek – Prezydent Miasta Rzeszowa
- Krystyna Stachowska – Wiceprezydent Miasta Rzeszowa
- Marcin Deręgowski – Wiceprezydent Miasta Rzeszowa
- Krzysztof Stańko – Wiceprezydent Miasta Rzeszowa
- Mateusz Maciejczyk – Radny Miasta Rzeszowa
- Wojciech Jaślar – Radny Miasta Rzeszowa
- Katarzyna Ewelina Maciechowska – Radna Miasta Rzeszowa
- Bogusłąw Sak – Radny Miasta Rzeszowa
- Elżbieta Łukacijewska – Posłanka w Parlamencie Europejskim z okręgu podkarpackiego
- Stacja Rzeszów Dziki
- Strefa Działań Miejskich
- Fundacja Promocji Sztuki – Rzeszowski Dom Sztuki
- Stowarzyszenie Centrum Rzeszowa
- Centrum im. Ignacego Daszyńskiego
- Stowarzyszenie Spójnik
- Inicjatywa Społeczna Dziś dla Jutra
- Fundacja Level up
- Fundacja O Rzesz!
- Fundacja Stypendialna im. J.A.Czechnickiego
- Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Perspektywa
- Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego
- Dariusz Bobak, Marta Połtowicz-Bobak - Instytut Archeologii, Uniwersytet Rzeszowski
- Jerzy Maślanka – Prezes Stowarzyszenia i Redaktor Naczelny Miesięcznika Nasz Dom Rzeszów
- Fundacja Humanitarna Folkowisko
- Stowarzyszenie Animacji Kultury Pogranicza Folkowisko
- Stowarzyszenie ArtCity
- Komitet Obrony Demokracji Region Podkarpacie
- Spółdzielnia Socjalna Polifonia Project
- Stowarzyszenie Kreatywny Senior
- Podkarpackie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera
- Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Stowarzyszenie „Miłocianki”
- Fundacja Centrum Współpracy Międzynarodowej „Germanitas”
- Gabinet Dietetyczny Sabina Samborska
- Anna Siewierska – politolożka, profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego
- Magdalena Koryl - Przewodnicząca Rzeszowskiej Rady Kobiet
- Dagny Mikoś – aktorka, wokalistka, Osobowość Rzeszowa 2024
- Mateusz Mikoś - aktor
- Marta Wójcik - rzeszowska przewodniczka, pasjonatka historii Rzeszowa
- Małgorzata Machowska - aktorka Teatru im. Wandy Siemaszkowej
- Monika Adamiec – pedagożka, reżyserka, wokalistka, prezes Fundacji Na Szlaku Sztuk
Napisz komentarz
Komentarze