To, czego ostatnio byliśmy świadkami, jest jednym z ciekawszych przykładów nowoczesnej inżynierii tunelowej, a fachowo nazywa się „soft eye”, czyli „miękkie oko”.
Miękkie oko w twardym betonie
Choć brzmi niepozornie, „soft eye” to precyzyjnie zaprojektowany fragment żelbetowej ściany portalu tunelu, dokładnie dopasowany do średnicy głowicy maszyny TBM. To właśnie w tym miejscu gigantyczna tarcza drążąca przebija się z gruntu do konstrukcji betonowej.
Z zewnątrz wygląda jak zwykły betonowy mur. W rzeczywistości jest to celowo „osłabiony” obszar, który umożliwia maszynie płynne i bezpieczne przejście, bez ryzyka uszkodzenia wartej setki milionów złotych TBM.
Dlaczego nie stal?
W typowej konstrukcji żelbetowej zbrojenie wykonuje się ze stali. Problem w tym, że stalowe pręty są dla frezów TBM zbyt twarde i sprężyste. Ich przecinanie byłoby trudne, czasochłonne, a w skrajnych przypadkach mogłoby doprowadzić do uszkodzenia tarczy.
Dlatego w „soft eye” stal zastępuje się prętami kompozytowymi GFRP – wykonanymi z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym. Materiał ten wygląda jak klasyczne zbrojenie, ale zachowuje się zupełnie inaczej:
- ma wystarczającą wytrzymałość, by bezpiecznie przenieść obciążenia do momentu przebicia,
- jest na tyle kruchy, że tarcza TBM bez problemu go przecina,
- nie wymaga ręcznego cięcia czy ingerencji pracowników w strefie przebicia.
Bezpieczniej, szybciej, nowocześniej
Zastosowanie kompozytowego zbrojenia to nie tylko techniczna ciekawostka, ale bardzo konkretne korzyści:
- krótszy czas realizacji – brak dodatkowych prac przy usuwaniu stali,
- większe bezpieczeństwo – eliminacja ryzykownych prac ludzi w tunelu,
- ochrona sprzętu – mniejsze obciążenie i ryzyko uszkodzeń TBM,
- kontrola konstrukcji – stabilność ściany dokładnie do momentu przebicia.
Babica w światowej lidze
Choć dla wielu mieszkańców Podkarpacia był to „tylko” kolejny etap budowy S19, zastosowane rozwiązania stawiają inwestycję w Babicy w jednym rzędzie z najnowocześniejszymi projektami tunelowymi realizowanymi na świecie. To przykład tego, jak zaawansowana inżynieria materiałowa spotyka się z potężną technologią drążenia tuneli.
Następnym razem, gdy zobaczymy betonową ścianę przeciętą przez maszynę ważącą setki ton, warto pamiętać: czasem największą siłą konstrukcji jest jej… zaplanowana słabość.
Napisz komentarz
Komentarze